در این مقاله میخواهیم درباره جی پی اس صحبت کنیم.
حال این سوال پیش می آید که جی پی اس چگونه کار میکند ؟
اساس کار دستگاه موقعیّتیاب (جی. پی. اس) تعیین موقعیت است . این کار با دریافت امواج ماهواره های موقعیّتیاب که در مدارهایی به دور کره زمین در چرخش هستند، انجام میشود. برای تعیین موقعیت، گیرنده موقعیّتیاب زمانهای دریافت شده را با زمان خود مقایسه میکند. تفاوت این دو مشخص کننده فاصله گیرنده موقعیّتیاب از ماهواره مزبور میباشد.
چگونگی عملکرد جی پی اس
این عملی است که دقیقاً یک گیرنده موقعیّتیاب انجام میدهد. با استفاده از حداقل سه ماهواره یا بیشتر، موقعیّتیاب میتواند طول و عرض جغرافیایی مکان خود را تعیین نماید. (که آن را تعیین دو بعدی مینامند .) و با تبادل با چهار (و یا بیشتر) ماهواره یک موقعیّتیاب میتواند موقعیت سه بعدی مکان خود را تعیین نماید که شامل طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع میباشد. با انجام پشت سر هم این محاسبات، موقعیّتیاب میتواند سرعت و جهت حرکت خود را نیز به دقت مشخص نماید.
امروزه در بعضی مکانهای ایران قادر به دریافت اطلاعات تا ۱۰ ماهواره میباشیم و حداقل به ۴ تا ۵ ماهواره در هر زمان از شبانه روز و در هر مکان دسترسی داریم. هر قدر تعداد ماهوارههای قابل مشاهده بیشتر شود معادلات اساسی تعیین موقعیت بیشتر خواهند شد و بنابراین زمان لازم برای تعیین موقعیت یک نقطه کاهش یافته و دقت تعیین موقعیت نیز افزایش خواهد یافت. نکته مهمی که میبایست مورد توجه قرار گیرد اینست که ارتفاعی که موقعیّتیاب به ما می دهدبا ارتفاع موجود در نقشهها و اطلسها فرق میکند.
ارتفاع موقعیّتیاب ارتفاع ژئودتیک است که نسبت به سطح مبنایی بنام بیضوی مقایسه اندازهگیری میشود. در حالی که ارتفاع موجود در نقشهها ارتفاع اورتومتریک یا ارتفاع از سطح ژئوئید میباشد که از سطح دریاهای آزاد محاسبه میگردد. مقدار اختلاف این دو مقیاس در بیشترین حالت حدود ۱۰۰ متر است.